Prostaatkanker

Als er bij u een verdenking op prostaatkanker is, wordt u door de huisarts verwezen naar onze polikliniek Urologie. De polikliniek is er op gericht een diagnose te stellen en u een goede begeleiding te geven tijdens het zorgpad dat u ingaat.

Bij uw eerste bezoek aan de polikliniek heeft u eerst een gesprek met de uroloog. In dit gesprek kunt u vertellen wat uw klachten zijn. De uroloog wil ook graag weten of u familieleden hebt met prostaatkanker.

Mogelijk zal de uroloog een rectaal toucher doen. Bij een volgende afspraak zal er een prostaatecho worden gemaakt en een prostaatbiopsie plaatsvinden. Dit wil zeggen dat er een aantal weefselstukjes van de prostaat worden weggenomen voor nader onderzoek. Op de onderzoekskamer zal de verpleegkundige u bij dit onderzoek begeleiden en bespreekt zij/hij met u hoe te handelen bij bijwerkingen.

Wanneer er nog onvoldoende informatie is over bepaalde bloedwaarden, moet er nog aanvullend laboratorium onderzoek gedaan worden. Wanneer de uroloog denkt dat het nodig is kan er nog aanvullend radiologisch en/of nucleair onderzoek aangevraagd worden.
De secretaresse regelt alle benodigde afspraken voor u, ook de afspraak voor de uitslag (-en).

Bij uw volgende polibezoek informeert de uroloog u over de voorlopige uitslag(-en), specifiek welke vorm u heeft. Het kan zijn dat er alsnog aanvullend onderzoek gedaan moet worden. Wij adviseren u om uw partner of een andere naaste bij het gesprek aanwezig te laten zijn.

In de eerstvolgende urologie-oncologie bespreking worden uw uitslagen besproken waarna een behandeladvies voor u wordt gemaakt. Als u daar behoefte aan heeft of wanneer de uroloog dit wenselijk vindt, wordt een gesprek aangeboden bij de (oncologie-) verpleegkundige.

Naar aanleiding van de vervolgonderzoeken geeft de uroloog informatie over uw situatie en bespreekt de behandelmogelijkheden met u.

Er vindt geen (of zo nodig een uitgestelde) behandeling plaats. U blijft onder controle van de specialist. Volgens een vast schema wordt uw PSA bepaalt. Door regelmatig bloedonderzoek, het voelen van de prostaat en het herhalen van de biopsie, krijgt de uroloog veel informatie over eventuele veranderingen van de prostaat. Als de prostaatkanker actiever wordt, kan het zijn dat we samen met u alsnog een genezende behandeling besluiten. Het zou kunnen dat u met dit “actief volgen” nooit een behandeling hoeft te krijgen of dat het wordt uitgesteld voor een bepaalde periode. Eventuele bijwerkingen worden dan ook uitgesteld.

Met een (kijk) operatie wordt de gehele prostaat verwijderd (radicale prostatectomie). Ook het weefsel daaromheen en de zaadblaasjes worden verwijderd. In sommige gevallen worden ook de lymfeklieren in de omgeving van de prostaat verwijderd. Ook een deel van de plasbuis wordt verwijderd dat door de prostaat loopt. De uroloog zal de zenuwen die daar in de buurt lopen sparen. De operatie wordt alleen uitgevoerd als er geen uitzaaiingen zijn. Het doel is om genezing te bereiken. Na de operatie verblijft ongeveer 1 tot 3 dagen in het ziekenhuis.

Bij inwendige bestraling wordt de tumor van binnenuit bestraald. Een andere naam hiervoor is brachytherapie. Dit gebeurt door radioactief materiaal in het lichaam dichtbij de prostaat te plaatsen. Bijvoorbeeld met jodium zakjes.

Het doel is om met uitwendige bestraling de kankercellen te vernietigen. Het gebied waar de tumor zit wordt door de huid heen bestraald. De radiotherapeut bepaalt de hoeveelheid straling, waar u bestraald wordt en het aantal keren dat u bestraald wordt. Met goudmarkeringen in de prostaat wordt de plaats van het bestralen gecontroleerd.

Soms krijgen patiënten een aanvullende hormoontherapie als er lokale uitgebreidheid is of als er positieve lymfeklieren zijn aangetroffen. Deze medicijnen moet de aanmaak van hormonen beperken en wordt er geen testosteron aangemaakt, wat de groei van kankercellen remt. Dit kan in combinatie met bestraling tot een periode van 2 jaar gegeven worden.

Soms wordt besloten om nog geen behandeling op te starten omdat de belasting of de mogelijke bijwerkingen of gevolgen van een behandeling niet opwegen tegen de verwachte resultaten. Er wordt dan op vaste tijdstippen een bloedonderzoek gedaan naar uw PSA. Als de prostaatkanker actief wordt dan kan er alsnog gestart worden met een hormoonbehandeling.

De groei van prostaatkankercellen kan worden afgeremd als de productie wordt verminderd of wordt stilgezet. De aanmaak van testosteron gebeurt in de zaadballen, voor een klein deel in de bijnieren en in het vetweefsel. Dit kan door de zaadballen te verwijderen of met medicijnen. Medicijnen kunnen via tabletten of een injectie en leggen ook de productie van testosteron stil of blokkeren de gevoeligheid van de kankercellen voor testosteron. De tabletten worden anti-adrogenen genoemd en de injecties LH-RH analogen. Dit kan een permanente therapie zijn bij uitgezaaide kanker. Bijwerkingen van deze behandelingen zijn zoals opvliegers, vermoeidheid, erectie stoornissen, minder zin in vrijen, stemmingswisselingen, verandering in lichaamsgewicht, borstvorming, botontkalking. Er is ook een behandeling met hormoontherapie zoals Abiraterone of Enzalutamide. Dit kan een aanvulling zijn op de eerste hormoontherapie. De oncoloog zal dit met u bespreken.

Dit is een behandeling van kanker met celdeling remmende medicijnen. Docetaxel kan een eerste keuze zijn en Cabazitaxel een daarop volgende mogelijkheid. Het tast naast de kankercellen ook de gezonde cellen aan. Bijwerkingen hiervan kunnen zijn misselijkheid, andere smaak, vermoeidheid, gevoeligheid van tenen en vingertoppen, vermindering van de weerstand waardoor infecties mogelijk zijn.

• Radium-223 is een behandeling met een radioactief middel bij uitgezaaide prostaatkanker
• Lutetium PSMA is een behandeling met een radioactieve stof namelijk Lutetium-177 deze kan kankercellen gericht bestralen en vernietigen.
• Immuuntherapie welke alleen nog in studieverband is